De cijfers zullen mensen gaan wakker schudden” zegt Belgische Professor Dr. Lieven Annemans…

Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte. Dat is de boodschap die gezondheidseconoom Lieven Annemans wil uitdragen in het zesde en laatste portret van de serie Tegenwind. In dat opzicht ware de term ‘welzijnseconoom’ beter geweest, zo lezen we in het boek ‘Geluk vinden zonder het te zoeken’ dat professor Annemans schreef in de periode van de lockdown. De tweede lockdown waartegen hij zich in zijn functie van adviseur in de overheidsadviesraad Celeval (cel evaluatie) in het najaar van 2020 met hand en tand verzette. Evenwel zonder succes.

Vlaamse Gezondheidsraad

Dat Professor dr. Lieven Annemans in augustus 2020 door de toenmalige Belgische minister van Volksgezondheid Maggie De Block was uitgekozen om mee te denken over de aanpak van de pandemie en vooral ook over de wederopbouw ná de crisis was geen toeval. Als Hoogleraar gezondheids- en welzijnseconomie aan de faculteiten geneeskunde van de UGent en de VUB – doceert Annemans gezondheidseconomie aan studenten geneeskunde, verplegingswetenschappen, gezondheidsbevordering, ergotherapie, audiologie/logopedie en biomedische wetenschappen. Daarnaast was Annemans van 2002 tot 2009 voorzitter van de Vlaamse Gezondheidsraad en heeft hij meer dan 300 wetenschappelijke publicaties in diverse medische domeinen (oncologie, cardiologie, psychiatrie, nefrologie, pneumologie, neurologie, gastro-enterologie, dermatologie, diabetologie, vaccins, zeldzame ziekten, preventieve gezondheidszorg, etc…) in internationale medisch-wetenschappelijke tijdschriften.

Buitenproportioneel

Dat hij vrij letterlijk weggepest werd uit het comité was evenwel ook geen toeval. Lieven wikt en weegt zijn woorden, maar duidelijk wordt in het gesprek dat er voor hem en zijn holistische, ‘bredere-plaatje’ aanpak, geen plaats was tussen het kringetje kringetje van ‘virologen’ dat het er vrij snel over eens was dat de samenleving opnieuw op slot moest en er voor een one-cure-fits-all gekozen zou worden. Nochtans had hij herhaaldelijk op basis van degelijk cijfermateriaal gewezen op de zware tol van opnieuw een lockdown, op de nefaste gevolgen van de angstcultuur en de buitenproportionele maatregelen, en op de noodzaak aan maatschappelijk leefbare maatregelen die zowel effectief zouden zijn tegen het virus als de samenleving zouden behoeden tegen verdere schade.

Empathie

Het zijn zware tijden voor wetenschappers die verder kijken dan naar besmettingscijfers. Lieven Annemans heeft ook persoonlijk tol betaald en is daarom de Tegenwind-kandidaat par excellence. Aan zijn tijd in het oog van de storm hield hij letterlijk hartproblemen over. Maar hij gaf niet op en kwam terug met een boek waarin hij lessen trekt uit zijn studies en zijn ervaringen. Lieven Annemans laat zien dat kracht niet schuilt in meedogenloosheid maar in empathie.

Cijfers

Wat de non-conformist die Professor Annemans is echter typeert is een rotsvast vertrouwen in de goedheid van de mens én in het feit dat deze weliswaar verblind is geweest – en veelal nog steeds is – door angst en paniek maar ooit tot een beter inzicht zal komen. “Vroeg of laat zullen de cijfers naar boven komen die de mensen zullen wakker schudden”.

Dat dat deze herfst of winter nog niet aan de orde is, is nu pijnlijk duidelijk. Maar toch… de dag zal komen.

Rondetafelgesprek

Met het portret van Professor Lieven Annemans sluiten we het zesluik af, maar het staartje van deze aflevering – de vooruitblik naar het Rondetafelgesprek over de toekomst dat het werkelijke slot van deze fascinerende en vooral noodzakelijke documentaireserie vormt – zal iedereen op het puntje van zijn stoel brengen.

Wat geweest is is geweest. Maar waar we voor staan is niet minder dan een maatschappelijke revolutie die de richting van onze geschiedenis zal bepalen.