Een blik in de ziel van een terrorist. Gesprek met Beatrice de Graaf

Ad Verbrugge in gesprek met Beatrice de Graaf, historicus en terrorisme-expert, over haar boek ‘Radicale verlossing.’ “Mensen willen altijd weten: ‘wat drijft de misdadiger?’ Mijn vraag was vooral: ‘wat stopt hem?’” Psychologen, sociologen en antropologen hebben zich al uitgelaten over het fenomeen van de radicalisering. Wat in hun werk echter onderbelicht blijft, aldus terrorisme-expert Beatrice de Graaff, is de rol van religieuze motieven. “Hoe hebben transcendente drijfveren een rol in radicalisering? Daar vond ik in al mijn onderzoek te weinig over terug.” Zij besloot een boek aan deze vraag te wijden. Wat voor rol spelen begrippen als schuld, verlossing en zelfopoffering in de metamorfose van verwarde jongeling tot terrorist? De Graaff biedt conceptuele duiding met haar ‘drieluik van radicale verlossing’: “Mensen voelen een tekort, ze voelen zich geroepen, en ze geven zich aan de strijd.” Ditzelfde traject doorloopt iedere terrorist. Met dit inzicht biedt De Graaff tevens de handvaten om als maatschappij het hoofd te bieden aan radicalisering: “We moeten vragen: waar kunnen mensen met schuldgevoelens naartoe onze samenleving? Hoe vind je rituelen die mensen troost geven?” Voorkomen is beter dan genezen, met Beatrice de Graaff.