‘Hypocrisie benoemen bedreigt de macht niet,’ stelt columnist Sietske Bergsma

Wereldleiders die in privéjets naar een klimaatconferentie vliegen om daar te genieten van een verrukkelijke biefstuk. ‘Hypocriet!’ roepen critici dan vaak. Maar is het wel zo verstandig om deze huichelarij aan te wijzen?

Hypocrisie is het voorwenden van geloof, gevoelens, moraal of deugden zonder daar volledig achter te staan of daaraan verbonden normen en waarden zelf in de praktijk te brengen, in het bijzonder bij het bekritiseren van anderen. Volgens columnist Sietske Bergsma is hypocrisie alles behalve zeldzaam in de huidige politiek – het is eerder de norm. Daarom heeft het benoemen ervan weinig zin, want het doet geen zeer. “‘Hypocrisie’ roepen heeft nog nooit iemand ervan overtuigd minder hypocriet te zijn,” aldus Bergsma.

Daarnaast rijst de vraag voor wiens moraal er eigenlijk gepleit wordt wanneer er op hypocrisie gewezen wordt. “Welke norm probeer je gelijk te trekken als premier Mark Rutte weer eens zijn Boeing pakt?” vraagt ze zich af. “Die waarin je naar hartenlust kunt vliegen en biefstuk eten zonder schuldgevoel, of die van de klimaatactivist die het liefst alle pleziertjes en uitingsvormen aan banden wil leggen?” Onbewust kan het roepen van ‘hypocrisie’ juist een norm bekrachtigen waar je niet achter staat. De columnist pleit er daarom voor om te zeggen hoe je de wereld wél graag ziet, in plaats van huichelarij aan te kaarten.

Volgens Bergsma werkt het beter om te wijzen op de ongelijkheid, de dubbele standaard zelf: de ongelimiteerde macht aan de kant van de elite, het gebrek aan vrijheid, de tirannie van de deugmens en het falen van de democratie. “We zijn onderdanen in een modern feodaal systeem waar zelfs Marie Antoinette van achterover zou slaan. Dit is niet zo vanwege de brutaliteit van onze corrupte leiders, maar van onze buigzaamheid en goede wil,” stelt ze. “We moeten geen betere mensen willen maken van mensen die over ons leven beslissen, maar betere mensen maken van onszelf.”

–